2WD czy 4WD ? (w off-roadzie)





Co jest lepsze ? Napęd 4x4 czy tylko na tylną oś (2WD , lub RWD) ? Ponieważ jest to temat rzadko poruszany , postaram się troszkę rozjaśnić specyfikę obydwu typów i Ci którzy planują zakup , zwłaszcza pierwszego autka w tym ciekawym hobby , będą mieli lepsze pojęcie o tym co lepiej spełni ich wymagania . Skupię się raczej na autach terenowych , gdyż auta na asfalt są z reguły 4x4 i takie powinny być , aby dało się nimi szybko jeździć . Zdarzają się również autka z przednim napędem , ale jest to bardzo nieliczna grupa i poświęcę jej kiedyś osobny artykuł . To o czym piszę tyczy się raczej autek mocniejszych , spalinowych lub bezszczotkowych . Słabsze i lżejsze , na przykład elektryczne szczotkowe autka 2WD nie odczuwają swoich „wad” tak dotkliwie .

Kilka spraw mechanicznych na początek . W pojazdach z napędem na tylną oś , hamuje też tylko oś tylna , więc mamy do dyspozycji wyłącznie „ręczny” hamulec , a przednie koła tylko kierują samochodem . W autach 4x4 napędzają i hamują wszystkie koła , a hamulec często , ale nie zawsze , da się regulować tak że może być mocniejszy na przód lub na tył , albo możemy w ogóle wyłączyć hamowanie na daną oś , co jednak rzadko się czyni . Auta 4x4 mają najczęściej 2 lub 3 mechanizmy różnicowe , auta 2WD tylko jeden . Środek ciężkości aut 4x4 jest często w okolicach połowy odległości między osiami , w autach 2WD blisko osi tylnej , napędowej .



Aut z napędem na cztery koła jest zdecydowana większość , nasuwa się więc wniosek że są lepsze bo producenci budują ich dużo . Nic bardziej błędnego . Samochody 2WD są po prostu dużo trudniejsze do jazdy , trzeba również sporo wiedzieć aby takie auto poprawnie ustawić , tak aby dało się nim jeździć . Jest to rzeczą gustu , czy raczej subiektywnej opinii , który pojazd jest „fajniejszy” . A moje zdanie jest takie że jeśli ktoś nauczy się jeździć autem 2WD to da sobie rade z każdym innym . Natomiast przesiadka z 4x4 na autko tył-napęd często powoduje pewne zachwianie wiary we własne umiejętności i czasami frustrację i szybkie odstawienie autek 2WD . Oczywiście należy to traktować z przymrużeniem oka , bo wszystkim da się jeździć , trzeba tylko trenować . A autka 2WD wymagają więcej treningu . Natomiast spotkałem również takich modelarzy którzy po przejażdżce pożyczonym autkiem napędzanym na tył wręcz żałowali że nie posiadają jeszcze takiego pojazdu .



Jakie są faktyczne różnice w prowadzeniu ? Autka 2WD są bardziej nadsterowne i wymagają kontrowania kierownicą przy pokonywaniu zakrętów i w zasadzie większość szybkich zakrętów pokonuje się mniejszym lub większym „bokiem” , poślizgiem , takim „driftem” . Ale jest to ciągła walka o przyczepność tylnej osi , i o to aby tył nie wypadł na zewnątrz zakrętu i auto nie obróciło się tyłem do przodu . Auta 2WD które „nie chcą skręcać” wyleczyć z podsterowności jest raczej łatwo odpowiednimi regulacjami .

Auta 4x4 też się ślizgają , ale kierownica w zakręcie jest w 90% przypadków skręcona do środka zakrętu , takie auto jest ogólnie bardziej podsterowne w porównaniu do 2WD , widoczne jest to zwłaszcza przy hamowaniu gdzie gwałtowne „depnięcie” na hamulec może spowodować zablokowanie wszystkich kół i auto pojedzie prosto , obojętne na to jak skręcimy kierownicę , a auto 2WD przy hamowaniu samo z siebie dodatkowo zacieśnia zakręt . Autka z napędem na cztery koła mają niewątpliwe zalety – łatwiej się nimi jeździ gdy jest słaba przyczepność , na śniegu , po mokrej trawie , ogólnie wtedy gdy jest ślisko . W takich warunkach jazda autkiem z napędem na tył może w ogóle nie być możliwa i to warto wiedzieć przy zakupie . Autko 2WD jeździ dobrze wtedy gdy ma trakcję czyli przyczepność . Dlatego modelarze jeżdżący tył-napędami bardzo dbają o swoje opony i mają sporą wiedzę jakie opony na jaki teren należy stosować . Różnica w doborze opon w autach 4x4 nie jest tak bardzo znacząca dla stylu jazdy . A dla aut 2WD również zużycie opon ma duże znaczenie , na łysych gumach takie autko potrafi odmówić współpracy i stawiać się bokiem na każdym zakręcie , a auta 4x4 na zdartych oponach mimo wszystko jakoś jadą , niezbyt szybko ale jadą .



Gdzie więc są zalety autek z tylnym napędem ? W ich prostocie i elitarności . Są one z reguły tańsze gdyż układ napędowy jest mniej rozbudowany , co za tym idzie jest mniej elementów które potencjalnie mogą się zepsuć . Autka 2WD są również lżejsze od czteronapędówek i mają mniejsze opory i bezwładności wirujących elementów , właśnie dzięki swej prostocie , co wpływa na lepsze przyspieszanie , gdy weźmiemy pod uwagę autka o podobnej wielkości i pojemności silnika . Oczywiście o ile tylne koła będą miały tyle trakcji aby przenieść moment obrotowy na grunt , autko 2WD na prostej powinno „zbierać się” lepiej .

Radość jazdy polega na opanowywaniu pojazdu który przenosi całą moc tylko na dwa koła , mieląc grunt i nierzadko podnosząc przód w górę przy gwałtownym przyspieszaniu , robiąc efektowne wheelie . Czteronapędówką w zakręty się wchodzi , a autkiem 2WD na zakręty się napada . Różnica jest trochę porównywalna do różnicy w jeździe samochodem i motocyklem . 4x4 daje lepszą ogólną stabilność nawet na śliskich nawierzchniach , 2WD potrafi dać więcej jeśli mamy umiejętności i odpowiednie warunki przyczepności .

Każde autko ma wady i zalety . A jakie wybrać gdy szukamy pierwszego autka ? To zależy czego się oczekuje . Jeśli chcemy wyjąć z pudełka, dotrzeć silnik i cieszyć się śmiganiem wszędzie , bez zbytniego martwienia się o ustawienia w zawieszeniu , o to czy będziemy śmigać po nawierzchni ziemistej , czy po asfalcie , czy po żwirze , czy po śniegu , czy opony mamy trochę zdarte , czy całkiem łyse , to polecam auto 4x4 . Jeśli natomiast chcemy trochę powalczyć z autem , uczyć się je kontrolować i opanowywać , trochę się głowić jakie ustawienia zastosować , jakie opony wybrać , to auto 2WD może okazać się dobrym wyborem . 2WD uczy jeździć . Uczy jak być dobrym kierowcą . Ta nauka z reguły jest trudna , ale kiedyś zaprocentuje .